Η ψυχολογία του ζευγαριού στην εξωσωματική γονιμοποίηση
Οι τεχνικές υποβοήθησης της αναπαραγωγής, με τα σημαντικά τους ποσοστά επιτυχίας, επανέφεραν την ελπίδα στα υπογόνιμα ζευγάρια, παρέχοντας λύσεις εκεί όπου υπήρχαν λίγες ή καθόλου. Παρ’ όλα αυτά, τα διάφορα στάδια της θεραπείας και η συνειδητοποίηση της δυσκολίας να αποκτήσουν παιδί µε φυσικό τρόπο τείνουν να αυξάνουν τα επίπεδα άγχους των ζευγαριών, προκαλώντας ταυτόχρονα τριγµούς στη συζυγική τους σχέση.
Η υπογονιμότητα σχεδόν πάντοτε συνοδεύεται από αισθήματα άγχους, απογοήτευσης και ματαίωσης απέναντι σε μια πιεστική επιθυμία που δεν πραγµατοποιείται, τα οποία µε τη σειρά τους επιδρούν αρνητικά στην πορεία της θεραπείας.
Τα ζευγάρια που υποβάλλονται σε θεραπείες γονιμότητας έχουν συνήθως διανύσει μια μακρά, επώδυνη διαδροµή: έχουν περάσει έντονες στιγμές αγωνίας για το αποτέλεσμα μηνιαίων τεστ εγκυμοσύνης, έχουν μηχανοποιήσει την ερωτική τους ζωή, υπολογίζοντας γόνιμες µέρες και ώρες. Ταυτόχρονα, έχουν αισθανθεί πανικό στο ενδεχόµενο της ερώτησης «Εσείς έχετε παιδιά;» και έχουν υποστεί το επικριτικό βλέμμα του κοινωνικού τους περίγυρου για την απάντηση που δίνουν, έχουν χάσει το ενδιαφέρον τους για την κοινωνική ή/και την επαγγελματική τους ζωή, και τόσα άλλα.
Νιώθουν θυμό για το σώµα τους, που δεν υπακούει και αρνείται να επιτελέσει την πιο φυσική λειτουργία, την αναπαραγωγή, νιώθουν ενοχές για τις επιλογές ζωής που έκαναν στο παρελθόν, όπως το να παντρευτούν σε ώριμη ηλικία προκειμένου να επικεντρωθούν στην επαγγελματική τους ζωή, να έχουν ιστορικό εκτρώσεων, να απορρίπτουν συντρόφους περιμένοντας εκείνον/η που αργούσε να έρθει, να προτιμήσουν να ζήσουν ορισμένα χρόνια παντρεμένοι χωρίς παιδιά, αφήνοντας έτσι τον χρόνο να περνάει, κ.ά.
Ολες αυτές οι ψυχικές δυσκολίες πρέπει να αναγνωρίζονται από τη µονάδα εξωσωµατικής γονιμοποίησης και να αντιμετωπίζονται. Είναι σημαντικό να παρέχονται στα ζευγάρια υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης, που θα τους επιτρέψουν να επιτελέσουν το σημαντικό έργο της αποδοχής: πρώτα να επεξεργαστούν τις έντονες συναισθηματικές καταστάσεις που βιώνουν και να αποδεχτούν αυτό που τους συμβαίνει, και στη συνέχεια να προσαρµοστούν στις περιστάσεις της θεραπείας, απαντώντας στις προκλήσεις της με ρεαλισµό και αισιοδοξία.
Για να μειώσουν το ψυχικό φορτίο στο οποίο καλούνται να αντεπεξέλθουν, τα ζευγάρια που υποβάλλονται σε εξωσωµατική γονιµοποίηση χρειάζεται να θυμούνται ότι:
– Αποτελούν οικογένεια ήδη οι δυο τους, και αυτή την οικογένεια χρειάζεται να τη φροντίζουν.
– Το σχέδιο απόκτησης παιδιού θα πρέπει να συνυπάρχει μαζί με άλλα σχέδια που έχουν ως ζευγάρι, αλλά και ως άτοµα, και όχι να τα επισκιάζει.
– Το πιο σημαντικό τους κεφάλαιο είναι η μεταξύ τους σχέση. Η ποιότητα της επικοινωνίας τους είναι ο θεματοφύλακας της συμβίωσής τους: είναι αυτό που θα τους υπενθυμίζει, όταν έρθει το παιδί, πως πριν γίνουν γονείς είναι άντρας και γυναίκα.
Υποστηρίζοντας ο ένας τον άλλον, αλλά και ζητώντας βοήθεια όταν χρειάζεται, η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης µπορεί να μετατραπεί σε εμπειρία ζωής που θα ενδυναμώσει το κάθε άτομο ξεχωριστά, αλλά και την ίδια τους τη σχέση.
Κείμενο: Βασιλική Ν. Σιμόγλου, Ψυχολόγος DEA, MA
Εθνικής Αντιστάσεως 77, Χαλάνδρι, τηλ: 210 6774179